Selasa, 24 April 2012

Jahowa Siparmahan Ahu

Jahowa do siparmahan ahu!
I.       Patujolo!
Umbege Psalmen 23 : 1-6 on sajo pe,  pintor lambok do panghiloalaan, apa lagi ma ia dung jinaha ihut di auhon tu diri niba; ia tu iba sahat songon panindangion ni si Daud on di parmahanion ni Jahowa di ngoluna tung mansai sonang ma tutu.
Suang songon I do nang di halak Isarael, sada Psalmen hasudungan do ia turpuk jamitaon, ala jot-jot dijahahon dalan pahothon  dohgot patoguhon haporseaon lumobima tangan mangadopi angka galumbang naborat. Manorusi  sahat tu ate-ate jou-jou ni par-Psalmen on dalan manait roha nang haporseaonta padimposhon parsitutuonta mar-Tuhan , anggiat unang runsur patta binahen nbi ragan ni hamaolon dohot parungkilon di parngoluonta on.
Ra denggan do antusanta jumolo ia parmahanion di Israel ndang apala sarupa dohot nataida di hutanta manang di Indonesia on, apalagi nuaeng on parmahan disabi nama rumut tu pinahanna naung dibaen diinganan na aman (handang). Ia di Timur Tengah (Israel) marmahan ima: Mamboan angka biru-biru (manang binatang naasing) mangalului jampalan. Hape disi ala angka bebatuan do godang, tole muse ingkon mamolus angka dolok dohot rura nang robean na rahis, las ni ari udan ia jumpang pe jampalan sasaotik do sipata, marlapatan ndang boi pabosur pahananna. Jadi olo do sipata ingkon marborngin parmahan I di balian ni huta mamboan sian inganan nasada tu inganan naasing asa dapotan jampalan nalomak. Disituasi sisongon i, adopanna dope angka binatang isarana singa, serigala, ulok dohot lan naasing, namangonggop pinarmahanna nang dirina. Molo ro singa manang gompul naeng manarat biru-biru i, ruar do ibana mangalele. Dipusa ibana do angka nanaeng mangolgap pinarmaganna i, pola do sampe dipamate ibana. Lapatanna hosanna do taruhanna gabe jaminanan haluaon di napinarmahanna (1 Samuel 17:34-35)
Songon sibingkasi ni turpuhon ima Tangan dilelei si Absalom dohot paranganna si Daud, terancam do ibana dohot rombonganna. Susa do disipanganon, siinumon, pahean lumobi nang di hasonangan (keamanan). Di parsorion sisongon i ro ma si Sobi, si Makir dohot si Barsilai. Natoluon ndang ditanda si Daud, alai boi ro nasida mnaruhon angka naringkot tu parngoluon ni si Daud isara: n bantal, balanga, mangkuk tano tangko, dahanon sipulut dohot dahanon hian, itak omping, dalidali, hadio dohot dahanon na sinaok.Tole muse situak ni loba dohot mantega dohot birubiru dohot susu ni lombu na nialhotan mangalehon tu si Daud dohot tu na torop, angka donganna i panganonnasida (2 Samuel 17:27-29). Taida sian I, holing angka naporsea di Tuhan i do na tuk manngarajumi sisongon I, marharoan sian panarihonon ni Jahowa. Pangongkuon di huaso dohotdohot di basa-basa ni Debata do nanaeng parhatopoton, lumobi namanggoari dirina porsea tu Tuhan i. Molo adong pe naniula ni tangan, naeng taida jala tahaporseai ulaon dohot hagogoon lumobi asiniroha ni Debata do i



II.                                     Hatorangan ni Turpuk.
  1. Dihangkam turpuhondo, panindangion haporseaon, dohot pos ni rohana di Jahowa. Ragat mutiha naarga naboi putihanta marisihon angka poda dohot pangajarion laho manogu rohanta marposniroha tu Jahowa. Ibana do sitompa nasa naadong, jala nunngnga diuarihon sai naramotanNa jala parmudu-muduonNa do nasa tinompaNa saleleng-nilelengNa.
  2. Di ngoluntaon dung adong sipanganon/siinumon, pahenan nang inganan (jabu) tontu godang dope angka kebutuhan naasing najot-jot dilului jolma nagabe olo mambahen adong kekwatiran. Hape molo taida nahumaliang kita godang dope namaol dapot sipanganon, pahean nang, jabu;  Boha do patorangkon tu nasida Jahowa do siparmahan ahu, ndang hurangan ahu ?
  3. Hata pamujion tu Jahowa namarisihon panindangion dipanarihonon ni Debata ido impola ni turpuhon. Ay.1 “Jahowa do Siparmahan ahu, ndang tagamon hurangan ahu”. Pangakuan manang credo ni par-Psalmen on maralasan do ala Jahowa do napatongon do ibana tu jampalan angka na lomak, ditogutogu do ibana di lambung aek hasonangan. Dipasabam do rohangna, ditogu do ibana di dalan hatigoran, * ala ni goarna i. Dihata heber menuntun = nahal namarlapatan mamboan ruar sian hamatean pataruhon tu hasonangan. Tangkas do diangkuhon ibana peran ni Debata napaluahon ibana dohot rombonganna.
  4. Parmahanion ni Debata di ngoluna digombarhon ibana songon panogihon ni sada parmahan namamboan biru-biruna tu aek na tio. Didok ibana ditogu-togu do ibana tu lambung aek hasonangan. Aek nation manang aek hasonangan di pangantusion ni angka parmahan lumobima di masa ni si Daud; ndada namura luluan manang jumpangan on. Situasi geografis tanah Israel na godangan bebatuan na terjal, ia tung adong londut ndang sai pintor adong aek, apalagi aek na tio/hasonangan. Alai tangkas do dison dihatindangkon si Daud parmahanion ni Jahowa mamboan ibana tu situasi na adong aek na tio dohot aek hasonangan. Situasi sisongonon tung mansai langka do ngolu ni parmahanion. Alai ala Jahowa do napatupahon tangkas ma i nga dijangkon si Daud, marhite panarihonon ni Debata mamangke si Sobi, si Makir dohot si Barsilai.
  5. Molo tasigati di ay.4 on: “Ai nang pe mardalan ahu di  rura linggoman ni hamatean, ndang huhabiari parmaraan, ai Ho do mandongani ahu tungkotmu dohot batahim mangapuli ahu”. Hata rura linggoman ni hamatean=lembah kekelaman, di tengah baying-bayang maut; Disituasi si songon ipe ndang tahutan ibana; ala dipangkilalahon si Daud do ro do Debata mandongani jala mangapuli ibana marhite tungkot dohot batahiNa. Dipapatar ulaon ni Debata dison pasabam roha ni angka naloja, mangapuli jala pasabam roha ni angka jolma namardalan di rura nilinggoman ni hamatean. Na jelas diondihon Jahowa do napinarmahanNa. Dipatuduhon Debata do tu si Daud kehadiranNa di tonga-tonga ni krisis na rongom ala ni angka musu humaliangsa.  Songon ido ngolu ni ganup halak na porsea, di haol, dijangkon jala diparmudu-mudu. Ndang tarsirang panarihonon dohot pangaramotion ni Debata di ngolu ni angka na porsea.
  6. Digoari do Debata “omni present”, namandok ndang adong nanggo sada  ruang secara geografis naso nirajaanNa. Jongjong do Ibana di tongatonga ni hamaolon, roha  namagopu nasatia di  Ibana. Linggoman ni hamatean ndang tuk mangago angka na porsea, garida dipangke Debata do nang I patuduhon huasoNa, tu angka niasianNa.

  1. Pandohan : “Ho do manutup * meja di jolongku maradophon angka musungku, dimiahi Ho do ulungku, suksuk do panginumanki”. Saluhut na monang biasana sai dimiahi do uluna, cirri khas adat timur do i. Halak na pinarmahann ni debata sai naikkon modang do di sude hasusaan manang partinaonan. Ndang boi talu na porsean sialani. Di adopan ni musu pe ingkon boi do hita manikmati na diparmahan Jahowa do hita. Asa angka parangan ni Debata ndang roha pamatehon nang tu musu, ingkon marroha panguluhon, beha tolap hita doi ?
III.          Sipahusor-husoron.
1.      Mardalan dihatigoran manang didalan ni Tuhan I tung so hea do mambahen hita gabe madabu tu rura linggoman ni hamatean. Memang nang di ngolu ni na porsea ndang tardok so adong angka hamaolon sibolusonna. Nang pe mamolus rura linggoman ni hamatean, alai ala rap dohot Tuhan I mamolus i: tungkotna dohot batahiNa nasai mangiring, mangaramoti jala mangapuli umbahen gabe margogo jala boi manampuhon sude parungkilon ni parngoluanon.
2.      Songon naposo ni Debata namarpos ni roha tu Parpahan bolon i hita, sasintongna ingkon tarida do penyerahan diri sian hita dibagasan pos ni roha. Ia didok Jahowa si parmahan au, ndang tagamon hurangan ahu: Ingkon manat do lapatanta on. Songon na santer di papatar angka par-theologia sukses: Ia halak naporsea tu  Tuhan i, pasti do sonang ngoluna. Cukup bahkan marlobian (Mewah) di sipanganon, parabiton nang kebutuhan naasing. Dohot hata na asing, ia sahalak naposo ni Debata ingkon serba berkecukupan; takkan kekurangan uang, mobil, rumah, dan lain-lain. Asa molo ro hamaolon sai pintor dirajumi gabe ala ni dosa manang na hurang porsea. Hape disisi naasing, taingot pandok ni parmahan bolon i, ganup siihuthon Jesus ingkon mangadopi ragam ni hamaolon do manang manuhuk silang ni Tuhan i.
3.      Perikope on ndang jaminan ia halak Kristen dang adong be hamaolon manang persoalan ngolu. Manang molo nga Kristen singkop sasude. Alai ingkon botoonta do, ia manang aha nahinalomohon ni jolma ndang pasti dope gabe sada kebutuhanna. Hape sai jotjot do jolma on humnasusa holan ala ni keinginan. Taingot ma ia Tuhan tai sai disarihon jala diparmahani do hita hombar tu kebutuhan ndada keinginan.